Jak uniknąć jednego z największych problemów chorych unieruchomionych – odleżyn?
Ten krótki poradnik pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czym są odleżyny i jak wygląda ich profilaktyka. Na początek: geneza: długotrwały ucisk na tkanki powoduje zaburzenia ukrwienia, a te z kolei prowadzą do owrzodzenia martwiczego, zwanego powszechnie odleżyną.
W pierwszym etapie tworzenia odleżyny dochodzi do lekkiego zaczerwienienia, które blednie pod wpływem ucisku. Następnie zaczerwienienie zmienia swoją postać do nieblednącego pod wpływem ucisku, aż w końcu w miejscu zaczerwienienia powstaje rana, która zaniedbana, coraz bardziej się powiększa i pogłębia, sięgając stopniowo wewnętrznych tkanek i narządów.
W jakich miejscach powstają odleżyny?
Odleżyny tworzą się najczęściej w miejscach, w których jest mało tkanki tłuszczowej i warstwa między skórą a kością jest najcieńsza. Umiejscowienie odleżyny w dużej mierze zależy również od ułożenia ciała. Dlatego oglądajmy wnikliwie całe ciało naszego chorego zwracając szczególną uwagę na okolicę potylicy, okolicę łopatek, łokcie, pięty, okolicę kości krzyżowej i guzicznej, a także za uszami, w okolicach stawu biodrowego oraz kolan – zwłaszcza na ich wewnętrzną część.
Odleżyny powstają z wielu powodów
Przyczyny zaistnienie odleżyn warto pogrupować na dwie kategorie. Czynniki zewnętrze, które przyczyniają się do powstania odleżyn to przede wszystkim długotrwałe unieruchomienie, ale również siły ściskające oraz zła pielęgnacja. Istotny wpływ mają również różnorakie czynniki wewnętrzne, a pośród nich przede wszystkim są to: zły stan ogólny chorego, jego otyłość lub niedożywienie, cukrzyca, nietrzymanie moczu oraz stolca.
Profilaktyka przeciwodleżynowa
- jeśli to możliwe, zachęcanie i motywacja do poruszania się osoby chorej,
- regularna zmiana pozycji leżącego,
- stosowanie materacy przeciwodleżynowych oraz poduszek przeciwuciskowych, klinów krążków itp.,
- stała obserwacja skóry pod kątem zmian chorobowych,
- właściwa pielęgnacja skóry osoby chorej,
- kontrola ogólnego stanu chorego.
Pamiętajmy, że prawidłowa pielęgnacja chorego jest elementem koniecznym w przypadku profilaktyki odleżyn. Choć z pozoru trudna i czasochłonna, profilaktyka jest dużo łatwiejsza niż proces leczenia zmian odleżynowych. Warto więc przestrzegać kilku prostych zasad, które zawiera niniejszy poradnik i stworzyć z nich codzienną rutynę, by w znaczny sposób zmienić warunki życia osoby chorej, przyczyniając się również bezpośrednio do poprawy jej stanu zdrowia.
